دروس پنجم وششم ابتدایی ودروس هفتم وهشتم ونهم متوسطه+سرگرمی

فصل 1 ( مخلوط و جداسازی مواد )


  *تعاریف این فصل:                                                                                                             
ماده خالص:ماده ای که از ذرات یکسان ساخته شده باشدمی تواند عنصر باشد یا ترکیب عنصر: ماده ای ک از یک اتم ساخته شده باشد. ترکیب: ماده ای که مولکول های آن از اتصال اتم های مختلف ساخته شده باشد.

مخلوط: ماده ای که مولکول ها و ذرات آن یکسان نباشد.

 

در شکل های زیر مواد را تشخیص دهید؟ (صفحه2)

نمک: ترکیب(خالص)

آجیل: مخلوط ناهمگن

آب مقطر: ترکیب(خالص)

شربت آب لیمو: مخلوط ناهمگن آب وشکر وآب لیمو


خود را بیازمایید (صفحه2)


مس:عنصر
سکه : آلیاژمحلول جامد در جامد
شکر: تر کیب عناصر کربن وهیدروژن واکسیژن
دوغ : مخلوط نا همگن  سوسپانسیون




*انواع محلول ها و خود را بیازمایید (صفحه5)
محلول مایع در مایع : سرکه در آب – الکل در آب – اسید در آب- آب لیمو
محلول جامد در مایع :  نمک در آب – شکر در آب  
محلول گاز در مایع : نوشابه – آب که در آن گاز اکسیژن حل شده است. 
محلول جامد در جامد: آلیاژها
محلول مایع در جامد: ماده ی پر کننده دندان آلیاژ جیوه در نقره
گاز در جامد : یونولیت
محلول جامد در گاز: دوده در هوا (کربن در هوا)
محلول مایع در گاز: محلول بنزین در هوا در موتور ما شین
محلول گار در گاز: هوا – انواع گاز های سوختی 


*محلول ناهمگن : اجزاء آن قابل تشخیص هستند وبه طور غیر یکنواخت پخش شده اندمانند خاک – اجیل – انواع سالاد- سیب - دوغ - لقمه - خاک در آب - شربت خاک شیر - شربت آموکسی سیلین



 فعالیت (صفحه3)


الف) نمک وآب :شفاف - آب و خاک:کدر
ب) شکر در آب به راحتی حل می شود ولی ذرات خاک در آب - سوسپانسیون ایجاد می کند.



 فکر کنید (صفحه4)


 از مخلوط معلق سوسپانسیون نور عبور نمی کند وبه عبارتی مسیر نور در آن  نامشخص است،
*اندازه ی درات کمی بزرگتر از نانو است و بزرگتر از ( 10 به توان 7- ) نور در آن پخش میشود،به صورت معلق است.



فعالیت (صفحه4)
هرگاه مقدار حل شونده بیشتر شود،رنگ محلول هم بیشتر می شود.



خود را بیازمایید (صفحه5)


در الکل 70 درصد: مایع-آب حل شونده و الکل حلال است.
 در نوشابه: مایع-آب بیشترین ماده حلال است.حل شونده: گاز کربن دی اکسید،شکر
در سرکه: مایع-سرکه %80 استیک اسید حلال و %20 آب
در کپسول هوا: گاز-بیشترین ماده گاز نیتروژن(%78) می باشد و حلال می باشد.حل شونده:اکسیژن(%21)، کربن دی اکسید و بخار آب(%1)


*معمولا ماده ای که بیشتر است حلال وماده ی کمتر حل شونده است بجز محلول جامد در مایع که جامد همیشه حل شونده است.



آزمایش کنید (صفحه5 )


میزان حل شدن نمک خوراکی در آب در دمای 30 درجه حدود 39 گرم می باشددر صورتی که برای شکر وترکیبات دیگر تغییرات زیادتری داریم.

*تذکر: حل شدن نیترات پتاسیم در آب گرما گیر است وافزایش دما، حلالیت را زیاد می کند.
افزایش دما در واکنش های گرما گیر حلالیت را زیاد می کند  ودر واکنش های گرما ده  حلالیت  در اثر دما کم می شود در مورد حل شدن گاز ها در آب



گفت و گو کنید (صفحه7)


دو ترکیب قهوه وروغن زیتون خوراکی بوده دارای فوایدی هستند شامپو وصابون بعنوان مواد مخلوط :شوینده وچربی ها را در خود حل کرده ومیکروب کش هستند.روغن زیتون کلسترول آن کم ودارای انواع ویتامین ها می باشد.



فعالیت (صفحه7)


آبلیمو حدود 3
مایع ظرف شویی 8  
شیر 6  
آب پرتقال 4PH



 روش های جدا سازی مواد مخلوط (صفحه8)


 خرمن کوب: نوعی صاف کردن، اجزائسبک مثل کاه را از دانه جدا می کند بر اساس سبکی وسنگینیو اندازه ذرات
  قیف جدا کننده یا دکانتور: برای جدا سازی دو مخلوط مایع مخلوط نشدنی مثل آب وروغن - وآب ونفت که دو لایه ی جدا از هم ایجاد می کنند. نام روش سرریز کردن
 کاغذ صافی : دارای سوراخ های ریزی است که مواد جامد در مایع  را بر اساس اندازه از هم جدا می کند مانند جدا سازی گوگرد از اب-  گل وشن از اب
 سانتریفوژ : دستگاهی که با سرعت زیاد می چرخد مواد  مخلوط را بر اساس سبکی وسنگینی با نیروی گریز از مرکز کار می کند. جداسازی خامه از شیر .-جداسازی سلول های خونی از پلاسما
 دستگاه تقطیر: بر اساس تبخیر ومیعان دو مایع مخلوط شدنی مثل اب والکل-  اجزاء نفت خام – اجزاء گاز هوا
 دستگاه تصفیه آب : بر اساس داشتن صافی های مختلف ورزین های مخصوص مواد وذرات داخل اب را می گیرد
 دستگاه دیالیز: دارای صافی هایی از جنس غشاءسلول های صفاغ هستند که مواد لازم را از خون گرفته واز بدن خارج می کند.
 تبلور :  برای جدا سازی نمک ها  از اب. با تبخیر آب وبا استفاده ار میزان حلالیت ماده می توان مواد را از هم جدا کرد.



 فعالیت (صفحه8)
در مخلوط ماسه نمک مقداری آب ریخته،بع آن را از کاغذ صافی عبور میدهیم؛ماسه روی کاغذ صافی باقی می ماند.اگر آب نمک را حرارت دهیم اب بخار شده ونمک در ته ان باقی می ماند.



- ماده ی خالص از یک نوع اتم یا مولکول ساخته شده  اندولی مخلوط ها از دو یا چند مولکول  ساخته شده اند که می توان به روش های مختلفی آنها را از هم جدا کرد.